آموزش زبان ترکی استانبولی

[Su Señor]

پسوند مفعولی
حرف اضافه «را» در زبان ترکی به صورت پسوند -i/-ı/-u/-ü/ بعد از اسامی می‌آید. پسوند –ı زمانی می‌آید که آخرین حرف صدادار واژه a, ı باشد. پسوند –i زمانی به کار می‌رود که آخرین حرف صدادار واژه e, i باشد. اگر آخرین حرف صدادار واژه o, u باشد پسوند u- و اگر ö, ü باشد پسوند ü استفاده می‌شود.

اگر آخرین حرف واژه صدادار بود باید y میانجی بین پسوند و واژه قرار بگیرد تا دو حرف صدادار پشت سر هم نیایند، مثلا:

Evi (خانه را)

Arabayı (ماشین را)

Kolu (دست را)

 

[Su Señor]

پسوند مکانی به معنای «در»
در زبان ترکی حرف اضافه قبل از اسامی نمی‌آید بلکه به شکل پسوند به انتهای واژه می‌چسبد. حرف اضافه «در» در زبان ترکی da/de است. طبق اصل تطابق آوایی اگر واژه‌ای به صدای بی‌واک ختم شود، پسوند مکانش نیز باید با حرف بی‌واک شروع شود، بنابراین برای این واژه‌ها پسوند به شکل te/ta در می‌آید، مثلا:

Evde (در خانه)

Arabada (در ماشین)

Cepte (در جیب)

Parkta (در پارک)

نکته 1: این موضوع استثناهایی نیز دارد و واژه‌هایی که از زبان‌های دیگر وارد ترکی شده‌اند ممکن است این قوانین را زیرپا بگذارند.

نکته 2: پسوند مکانی da/de اگر به ضمایر شخصی وصل شود، معنای پیش کسی یا در دست کسی بودن می‌دهد. ابتدا به جدول زیر توجه کنید:

پیش من، دست من، نزد من Bende
پیش تو، دست تو Sende
پیش او، دست او Onda
پیش ما، دست ما Bizde
پیش شما، دست شما Sizde
پیش آنها، دست آنها Onlarda
مثال:

?Kitap kimde (کتاب دست کیست؟)

.Kitap bende (کتاب دست من است.)

.Sizde hiç para yok (نزد شما هیچ پولی نیست.)

توجه

هر گاه به ضمیر سوم شخص مفرد (o) پسوندی اضافه شود، حرف n میانجی بین‌شان قرار می‌گیرد تا دو حرف صدادار پشت سر هم نیایند.

 

[Su Señor]

پسوند den/-dan به معنای «از»
حرف اضافه «از» در زبان ترکی به عنوان پسوند به انتهای واژه می‌چسبد. طبق اصل تطابق آوایی اگر واژه‌ای به صدای بی‌واک ختم شود، پسوند نیز باید با حرف بی‌واک شروع شود، بنابراین برای این واژه‌ها پسوند «از» به شکل -ten/-tan در می‌آید، مثلا:

Buradan (از اینجا)

?Nereden (از کجا؟)

Evden (از خانه)

Sabahtan (از صبح)

نکته

پسوند den/-dan اگر به ضمایر شخصی وصل شود، معنای از کسی می‌دهد. به جدول زیر توجه کنید:

از من Benden
از تو Senden
از او Ondan
از ما Bizden
از شما Sizden
از آنها Onlardan
به چند مثال توجه کنید:

.Ondan hoşlanıyorum (از او خوشم می‌آید.)

.Sizden nefret ederim (از شما نفرت دارم.)

 

[Su Señor]

پسوند همراهی به معنای «با»
این پسوند دو حالت رسمی و محاوره‌ای دارد. پسوند ile حالت رسمی و قدیمی‌تر آن و پسوندهای -le/-la/ حالت محاوره‌ای و امروزی آن است. پسوند le- زمانی به واژه می‌چسبد که آخرین حرف صدادار واژه حرف صدادار سخت (a, ı, o, u) باشد. پسوند la- زمانی به کار می‌رود که آخرین حرف صدادار واژه نرم (e, i, ö, ü) باشد. اگر آخرین حرف واژه حرف صدادار بود y میانجی بین پسوند و واژه قرار می‌گیرد تا دو حرف صدادار پشت سر هم نیاید، به مثال‌ها توجه کنید:

Uçakla (با هواپیما)

Metroyla (با مترو)

نکته

پسوند همراهی اگر به ضمایر شخصی وصل شود، معنای با کسی می‌دهد. به جدول زیر توجه کنید:

حالت غیررسمی و محاوره‌ای حالت رسمی و قدیمی‌تر ضمیر فاعلی + پسوند همراهی
benle benimle با من
senle seninle با تو
onla onunla با او
bizle bizimle با ما
sizinle sizinle با شما
onlarla onlarla با آنها
نکته

اگر پسوند همراهی بین دو اسم بیاید در مفهوم «و» به کار می‌رود، مثلا:

.Benle sen gideriz (من و تو می‌رویم.)

 

[Su Señor]

پسوند -e/-a/ به معنای «به»
پسوند -e/-a/ به معنای به، به طرف، به سمت است. اگر آخرین حرف صدادار واژه‌ای که قبل از این پسوند بیاید سخت (a, ı, o, u) باشد پسوند –a و اگر حرف صدادار نرم (e, i, ö, ü) باشد پسوند e- می‌آید. اگر حرف آخر واژه صدادار باشد y میانجی بین واژه و پسوند قرار می‌گیرد تا دو حرف صدادار پشت سر هم نیایند، مثلا:

Eve (به خانه)

Arabaya (به ماشین)

Parka (به سمت پارک)

?Nereye (به کجا)

نکته

پسوند -e/-a/ اگر به ضمایر شخصی وصل شود، معنای به کسی می‌دهد. کاربرد این پسوند با کاربرد حرف اضافه «به» در زبان فارسی متفاوت است. مثلا در فارسی می‌گوییم «از من بپرس» اما در زبان ترکی می‌گویند «به من بپرس». «از من بپرس» در زبان ترکی مفهوم دیگری دارد و به معنای «حال من را بپرس، جویای احوال من بشو» به کار می‌رود. به جدول زیر توجه کنید:

به من Bana
به تو Sana
به او Ona
به ما Bize
به شما Size
به آنها Onlara
توجه

در اول شخص و دوم شخص مفرد اتصال پسوند به ضمیر بی‌قاعده است و باید آن را حفظ کنید، مثال:

.Bana sor (از من سوال کن.)

 

[Su Señor]

پسوند فاصله به معنای «تا»
پسوند -e/-a/ kadar به معنای تا است. اگر آخرین حرف صدادار واژه‌ای که قبل از این پسوند بیاید سخت (a, ı, o, u) باشد پسوند –a و اگر حرف صدادار نرم (e, i, ö, ü) باشد پسوند e- می‌آید. اگر حرف آخر واژه صدادار باشد y میانجی بین واژه و پسوند قرار می‌گیرد تا دو حرف صدادار پشت سر هم نیایند، مثلا:

Sabaha kadar (تا صبح)

?Nereye kadar (تا کجا؟)

Türkiye’den Almanya’ya kadar (از ترکیه تا آلمان)

نکته

گاهی اوقات در حالت محاوره و غیر رسمی واژه kadar حذف می‎شود، مثلا:

Antalya’dan Adena’ya (از آنتالیا تا آدنا)

 

[Su Señor]

پسوند ‎تشبیه gibi
پسوند gibi به معنای «مثل، مانند» است. این پسوند بعد از اسم می‌آید و برای مثال آوردن به کار می‌رود مثلا «مثل شکر شیرین»، به تفاوت ساختار تشبیه در زبان ترکی و فارسی توجه کنید:

فارسی:

• مانند، مثل + اسم + صفت

ترکی:

• صفت + مانند، مثل + اسم

فقط ضمایر در این حالت تشبیهی باید پسوند ملکی نیز بگیرند، مثلا:

مثل من benim gibi
مثل تو senin gibi
مثل او onun gibi
مثل ما bizim gibi
ما شما sizin gibi
مثل آنها onların gibi
چند مثال ببینید:

Senin gibi güzel (مثل تو خوشگل)

Amerika gibi büyük (مثل آمریکا بزرگ)

 

[Su Señor]

پسوند تشبیه kadar
پسوند kadar به معنای «قدر، اندازه» است و تفاوتش با gibi در این است که می‌توان بعد از آن صفت نیاورد، مثلا:

Babam kadar (به اندازه پدرم)

Dünya kadar (به قدر دنیا)

Bu kadar (این قدر)

O kadar (آنقدر)

 

[Su Señor]

پسوند için به معنای «برای»
نحوه استفاده از این پسوند نسبتا ساده است. پسوند için به واژه نمی‌چسبد و با یک فاصله بعد از واژه می‌آید. این پسوند برای همه اسامی تنها یک حالت دارد. به مثال‌های زیر توجه کنید:

Bunun için (برای این)

Parti için (برای مهمانی)

نکته

ضمایر وقتی بخواهند با واژه içinبیایند باید به ضمایر پسوند ملکی چسباند، در جدول زیر می‌توانید ضمایر با پسوند «برای» را مشاهده کنید:

برای من Benim için
برای تو Senin için
برای او Onun için
برای ما Bizim için
برای شما Sizin için
برای آنها Onlar için
نکته

گاهی پسوند مفعولی -e/-a/ معنای «برای» می‌دهند، مثلا:

.Bunu sana aldım (این را برای تو خریدم.)

 

[Su Señor]

پسوندهای -den/-dan başka به معنای به جز، به غیر از
حرف اضافه به جز در ترکی به صورت پسوند «-den/-dan başka» می‌آید. طبق اصل تطابق آوایی اگر واژه‌ای به صدای بی‌واک ختم شود، پسوندش نیز باید با حرف بی‌واک شروع شود؛ بنابراین، برای این واژه‌ها پسوند به شکل-ten/-tan başka در می‌آید، مثلا:

Benden başka (به غیر از من)

Ondan başka (به جز او)

 

[Su Señor]

پسوندهای önce و sonar به معنای قبل و بعد
حروف اضافه «قبل» و «بعد» در زبان ترکی مانند فارسی بعد از اسم می‌آیند، مثلا:

Bir gün önce (یک روز قبل)

İki ay sonar (دو ماه بعد)

نکته

معادل‌های عبارت‌های حرف اضافه‌ای «قبل از» و «بعد از» در زبان ترکی -den önce و -den sonar هستند، مثلا:

O günden önce (قبل از آن روز)

Akşamdan sonar (بعد از شب)

 

[dabire]

Sessizlik
به این صورت بخوانید : سِس سیز لیک، به معنای سکوت

 

[Su Señor]

لطفا اگه اطلاعاتی در مورد زبان ترکی استانبولی از نظر دستور زبان ، تلفظ ، املا ، معنای واژه، ریشه واژه و هر اطلاعی راجع به زبان های زیبا و اصیل ترکی دارید بیاید اینجا با هم تبادل نظر کنیم

 

[Su Señor]

کلمه korkak در ترکی استانبولی به معنی ترسوست مشتق از kork به معنای ترس و ak که صفت فاعلی میسازد
این واژه در آذربایجان qorxaq با تلفظ قورخاق میباشد که از واژه قورقاق گرفته شده است
به هر حال تو ترکی منطقه ما گورخوقانچی رایج تره

 

[Su Señor]

کلمه yok در ترکی استانبولی به معنای نه واژه ای بر گرفته از یوق در ترکی عثمانی و yox در آذری میباشد
همچنین واژه hayır در ترکی استانبولی خیر در عثمانی و xeyr در آذری برگرفته از خیر در فارسی می باشد
گاهی yoxxeyr هم در آذری کاربرد دارد مانند نه خیر

 

[Su Señor]

هواپیما
Uçak

شرکت هواپیمایی (خط هوایی)
Havayolu

فرودگاه
Havaalanı / Havalimanı

ورود
Varış

خروج
Kalkış

گمرک
Gümrük

داخلی
Yurtiçi

پرواز
Uçuş

چمدان دستی (کیف دستی)
El bagajı

بین‌المللی (خارجی)
Yurtdışı

بار
Bagaj

مسافر
Yolcu

گذرنامه (پاسپورت)
Pasaport

باند فرودگاه
Pist

کنترل امنیت فرودگاه (بازرسی بدنی)
Güvenlik Kontrolü

ترمینال
Terminal

بلیت
Bilet

 

[Su Señor]

حیوان
Hayvan از عربی حیوان

خرس
Ayı

پرنده
Kuş

شتر
Deve

گربه
Kedi

چیتا
Çita از انگلیسی

مرغ
Tavuk از تویوق در زبان های ترکی

گاو
İnek

سگ
Köpek

خر
Eşek

اردک
Ördek

عقاب
Kartal

فیل
Fil از فیل در عربی که معرب پیل پارسی است

ماهی
Balık از بالیق یا بالوق در زبان های ترکی

زرافه
Zürafa احتمالا از سریانی

اسب
At

کانگورو
Kanguru از انگلیسی طبق فرضیه ای از زبان های بومی استرالیایی

شیر
Aslan

میمون
Maymun

موش
Fare

جغد
Baykuş

پنگوئن
Penguen

خرگوش
Tavşan از دوشان یا داوشان در زبان های ترکی

گوسفند
Koyun از قویون در زبان های ترکی

مار
Yılan ایلان در آذری

عنکبوت
Örümcek

 

[Su Señor]

درخانه
صندلی Sandalye
ساعت Saat
میز Masa
در Kapı
خانه Ev
چراغ Işık
اتاق Oda
پله Merdiven
پنجره Pencere
اتاق نشیمن
قفسه کتاب Kitaplık
میز پذیرایی Sehpa
کاناپه Kanepe
شومینه Şömine
اتاق نشمین Oturma odası
قالی Halı
گلدان Vazo


اتاق خواب
ساعت زنگدار Çalar saat
تختخواب Yatak
اتاق خواب Yatak odası
پتو Battaniye
کامپیوتر Bilgisayar
پرده Perde
دراور (گنجه کشویی) Çekmece
آباژور Lamba
بالش Yastık
جالباسی Gardırop


آشپزخانه
میز غذاخوری Yemek masası
ماشین ظرفشویی Bulaşık makinesi
یخچال Buzdolabı
آشپزخانه Mutfak
فر Fırın
قابلمه Tencere
اجاق گاز Ocak
قوری Çaydanlık


حمام-دستشویی
حمام-دستشویی Banyo
آینه Ayna
دوش Duş
صابون Sabun
شیر آب Musluk
مسواک Diş fırçası
خمیردندان Diş macunu
حوله Havlu

 

[Su Señor]

کمربند Kemer
بلوز Bluz
دستکش Eldiven
روسری Eşarp / Başörtüsü
کت، ژاکت Mont
شلوار لی Kot pantolon
پلیور Kazak
دشداشه Cübbe
پالتو Palto
مانتو Manto
شلوار Pantolon
پیژامه Pijama
پیراهن مردانه Gömlek
کفش Ayakkabı
دامن Etek
جوراب Çorap
کت و شلوار Takım elbise
کراوات Kravat
گرمکن ورزشی Eşofman
تیشرت Tişört
لباس زیر İç çamaşır

 

[Su Señor]

سفید
Beyazgc از عربی

خاکستری
Gri از انگلیسی

آبی فیروزه‌ای
Türküaz

آبی
Mavi

سرمه‌ای
Lacivert

سبز
Yeşil یاشیل یا یشیل در آذری

زرد
Sarı

نارنجی
Turuncu از ترنج یا ترنگ پارسی

قرمز
Kırmızı از قرمز که احتمالا معرب کرمست است

صورتی
Pembe

بنفش
Mor

قهوه‌ای
Kahverengi مشتق از kahve از قهوه و reng از رنگ

سیاه
Siyah از سیاه فارسی