dorna
کاربر خاک‌انجمن‌خورده
- ارسال‌ها
- 1,588
- امتیاز
- 4,448
- نام مرکز سمپاد
- فرزانگان امین1
- شهر
- اصفهان
"trolleyology" اسم یه معمای فلسفی ، یا شاید یه مشکل فلسفی سه قسمتیه . داستان از این قراره:
قسمت اول توسط Philippa Foot مطرح شده:یه واگن برقی (trolley) روی یه ریل حرکت میکنه . و نمیشه جلوی حرکتش رو گرفت. روی ریل 5 نفر هستن که واگن داره میره که بکشدشون. با زدن یه دکمه میشه مسیر حرکت واگن رو تغییر داد به شکلی که بره روی ریل دیگه که فقط یه ادم روشه و به این ترتیب فقط یه ادم کشته میشه.
تقریبا همه وقتی که ازشون پرسیده میشه آیا باید دکمه رو فشار داد یا نه میگن بله.
قسمت دوم ماجرا که توسط فیلسوفی به اسم Judith Jarvis Thomson مطرح شده اینه که واگن برقی داره میره تا 5 نفرو بکشه و ما یه مرد چاق داریم که میتونیم هلش بدیم که جلوی واگنو بگیره. ایا هل باید داد یا نه. جالب اینه که 90٪ مردم فکر میکنن که هل دادن مرد چاق کار درستی نیست!
خب چرا؟ جوابی که به این تناقض میدن اینه که هل دادن یه مرد تا زدن یه دکمه کار فاعلانه تریه!
اما معما قسمت سومی هم داره: با زدن یه دکمه میشه مرد چاق رو جلوی واگن انداخت تا قطار نره 5 نفرو زیر بگیره.
و باز هم جواب اکثریت اینه که مرد چاق نباید انداخته شه!!!
این معمای فلسفی در موقعیت های مختلف تعمیم داده میشه: سقط جنین، جنگ و...
مثلا در تفاوت بین اینکه تصمیم به ایجاد یه تاسیسات ارتشی بگیریم در حالی که میدونیم مردمی غیرنظامی کشتع میشن و اینکه صرفا تصمیم به کشتن مستقیم غیرنظامیا بگیریم
معما تموم شد اما پرونده هم چنان بازه. مردم سراسر دنیا نظر های مختلفی دارن. برای همینه که هنوز بعضیا سقط جنین میکنن و بعضیا باهاش مخالفن و برای همینه که کسی که هزینه ی جنگ هایی رو تامین میکته هنوز میتونه جایزه ی صلح نوبل رو بگیره.
تازه موارد استثنایی هم وجود داره. اگه اون یه نفر در مقابل اون 5 نفر مادرت باشه چی؟دوست صمیمیت؟
باز هم جواب های مختلفی وجود داره. راجع بهش فکر کنید. ما انسان ها چقدر حق داره که انتخاب کنیم کی بمیره؟ این انتخاب باید چجوری باشه؟انسان باید چه کار کنه؟
قسمت اول توسط Philippa Foot مطرح شده:یه واگن برقی (trolley) روی یه ریل حرکت میکنه . و نمیشه جلوی حرکتش رو گرفت. روی ریل 5 نفر هستن که واگن داره میره که بکشدشون. با زدن یه دکمه میشه مسیر حرکت واگن رو تغییر داد به شکلی که بره روی ریل دیگه که فقط یه ادم روشه و به این ترتیب فقط یه ادم کشته میشه.
تقریبا همه وقتی که ازشون پرسیده میشه آیا باید دکمه رو فشار داد یا نه میگن بله.
قسمت دوم ماجرا که توسط فیلسوفی به اسم Judith Jarvis Thomson مطرح شده اینه که واگن برقی داره میره تا 5 نفرو بکشه و ما یه مرد چاق داریم که میتونیم هلش بدیم که جلوی واگنو بگیره. ایا هل باید داد یا نه. جالب اینه که 90٪ مردم فکر میکنن که هل دادن مرد چاق کار درستی نیست!
خب چرا؟ جوابی که به این تناقض میدن اینه که هل دادن یه مرد تا زدن یه دکمه کار فاعلانه تریه!
اما معما قسمت سومی هم داره: با زدن یه دکمه میشه مرد چاق رو جلوی واگن انداخت تا قطار نره 5 نفرو زیر بگیره.
و باز هم جواب اکثریت اینه که مرد چاق نباید انداخته شه!!!
این معمای فلسفی در موقعیت های مختلف تعمیم داده میشه: سقط جنین، جنگ و...
مثلا در تفاوت بین اینکه تصمیم به ایجاد یه تاسیسات ارتشی بگیریم در حالی که میدونیم مردمی غیرنظامی کشتع میشن و اینکه صرفا تصمیم به کشتن مستقیم غیرنظامیا بگیریم
معما تموم شد اما پرونده هم چنان بازه. مردم سراسر دنیا نظر های مختلفی دارن. برای همینه که هنوز بعضیا سقط جنین میکنن و بعضیا باهاش مخالفن و برای همینه که کسی که هزینه ی جنگ هایی رو تامین میکته هنوز میتونه جایزه ی صلح نوبل رو بگیره.
تازه موارد استثنایی هم وجود داره. اگه اون یه نفر در مقابل اون 5 نفر مادرت باشه چی؟دوست صمیمیت؟
باز هم جواب های مختلفی وجود داره. راجع بهش فکر کنید. ما انسان ها چقدر حق داره که انتخاب کنیم کی بمیره؟ این انتخاب باید چجوری باشه؟انسان باید چه کار کنه؟
