بجنورد

[منا]

معرفی شهر بجنورد

بُجنورد مرکز استان خراسان شمالی می‌باشد. این شهر در ناحیهٔ شمال‌شرقی ایران واقع شده‌است. جمعیت شهر بجنورد برپایهٔ آمار سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی، برابر با ۱۷۶٬۷۲۶ نفر است( چهل و دومین شهر پرجمعیت ایران).همچنین در استان پیشین خراسان پس از مشهد، سبزوار و نیشابور چهارمین شهر بزرگ و پرجمعیت به شمار می رفت.


در منابع قدیمی و فرهنگ‌های لغت نام این شهر، «بیژن‌گِرد» آورده شده‌است و بیژن‌گرد (بجنورد) به معنی «ساختهٔ
بیژن
» و «آبادشده به دست بیژن» است.شهر بیژن‌گرد نیز بر اساس حکایت بیژن و منیژه، در شاهنامهٔ فردوسی، مکانی بوده که بیژن، منیژه را از چاه نجات داده و شهری در آن مکان بنا کرده‌است. از نامهای دیگر بجنورد که آثار بازمانده آن نیز وجود دارد کهنه کند و نیز چرمغان می توان اشاره کرد که به محوطه ای تاریخی در جنوب شهر بجنورد و در مجاورت معصوم زاده اطلاق می گردد.

مردم
اقوامی که در بجنورد زندگی می‌کنند عبارتند از:

* مردم فارس‌زبان از جمله بومیان فارسی که در محل به نام تات نامیده می‌شوند.
ترک‌زبان‌ها

کردزبان‌ها

ترکمن‌زبان‌ها

فارس‌های بومی (تات‌ها) مردمان بومی بجنورد و خراسان شمالی هستندفارس‌های بومی (تات‌ها) در بافت میانی شهر بجنورد و محلات جنوب شهر بجنورد (خیابان شهید چمران، حسین معصوم، ۱۷ شهریور و به‌ویژه بولوار مدرس و برخی کوچه‌های خیابان شهید بهشتی) حضور پررنگی دارند.

گویش تاتی زبان فارسی در خراسان شمالی امروزه تأثیر بسیاری از فارسی معیار گرفته و در حال فراموشی است و جای خود را به فارسی معیار می‌دهد.

مشاهیر بجنورد

* اسماعیل گرامی مقدم
* عبدالحسین تیمورتاش
* ایران تیمورتاش
* دولت‌محمد آزادی
* اردوان روزبه
* یحیی علوی فرد
* علی آبچوری
* مهدی شهریاری
* سید محمدکاظم موسوی بجنوردی

تاریخچه
شهر کنونی بجنورد در حدود سال ۱۱۰۰ق‌/۱۶۸۹م به وسیله تولی‌خان دوم، یکی از امیران کرد شادلو بنا شد و پس از آن‌که در فتنه
حسن‌خان سالار
(۱۲۶۳ق‌/۱۸۴۷م‌) به شدت آسیب دید، بار دیگر به دست فرزندان تولی‌خان مرمت شد

پیش از شهر کنونی و حتی پیش از ظهور و سقوط بجنورد، مرکز ناحیه جایی می‌بوده‌است به نام جرمگان که در جریان حمله مغول ویران گردید. تپه باستانی‌ِ چرمغان در کناره شهر کنونی بجنورد، بازمانده ویرانه‌های آن شهر است

ظاهراً جرمگان، شهرکی کوچک، پررونق و آباد بوده و بجنورد کنونی در جوار آن به‌وجود آمده‌است. امروزه حدود و گسترهٔ این شهرک در حاشیهٔ شهر بجنورد، نشانگر پیشینهٔ کهن و رونق آن در سده‌های آغازین اسلامی است.
به استناد متون تاریخی در سده‌های پنجم تا هشتم هجری، بخش وسیعی از ناحیهٔ بجنورد، مسکونی و آباد بوده‌است. در آغاز دوران مغول و
تیموری
، منطقهٔ بجنورد نیز مورد آسیب‌ها و خسارات فراوانی واقع شد.

نتایج بررسی و پهنه‌بندی محوطه‌های باستانی نشان داده‌است، نقاط باستانی شناسایی شده، متعلق به دوران میان‌سنگی هزارهٔ چهارم تا هزارهٔ اول پیش از میلاد، نقش مهمی را در شکل‌گیری زیست‌گاه‌های اولیه در حاشیهٔ رودخانه اترک ایفا نموده‌اند. این منطقه، در دوران ماد و هخامنشی، بخشی از ساتراپی پارت قلمداد می‌شده و از دورهٔ اشکانی، در این ناحیه ۸ زیستگاه، در بخش راز و جرگلان، ۳ مورد در بخش مرکزی و نیز ۵ زیستگاه در شهرستان مانه و سملقان شناسایی شده‌اند. وجود بنای سنگی موسوم به اسپاخو، از آثار تاریخی دورهٔ ساسانی نیز، نقش و اهمیت خراسان شمالی را در این دوران روشن می‌نماید. علاوه بر آن، منطقهٔ بجنورد در صدر اسلام، در ارتباط فرهنگی - اجتماعی جدی با دیگر نقاط ایران قرار داشته و از آن نواحی تأثیر گرفته‌است. در آن دوران قسمت‌های عمده‌ای از منطقهٔ آباد و مسکونی بوده‌است. مؤلف تاریخ سیستان، ناحیهٔ امروزی بجنورد را به عنوان بخشی از سرزمین نساء معرفی نموده‌است و در سال‌های آغازین قرن دوم هجری، این منطقه جزئی از قلمرو بزرگ حکومت طاهریان به‌شمار می‌آمده‌است.
ابن‌ابواصیبه نیز در ذکر مناطق بجنورد آورده‌است که: «ابن سینا، دربار علی‌ابن‌مأمون را در خوارزم ترک گفت و به
طوس، شوقان، طبر و سملقان جاجرم و بالاخره به جرجان رفت». مؤلف نامعلوم حدودالعالم، از نخستین کسانی‌است که از چرمغان نام می‌برد و مقدس نیز آن را جزئی از ناحیهٔ نساء برشمرده‌است.

بناها و یادمان‌های تاریخی

1. آرامگاه باباتوکل

آرامگاه بابا توکل، مدفن یکی از شاعران قرن چهارم هجری‌است و در ناحیهٔ شمال‌شرقی شهرستان بجنورد قرار گرفته‌است.

جاذبه‌های طبیعی

. چشمه باباامان
چشمهٔ باباامان در کیلومتر ۱۱ جادهٔ بجنورد - مشهد، به فاصلهٔ تقریبی ۳۰۰ متر از جاده، واقع شده‌است. آب این چشمه، جزء دستهٔ آب‌های سولفاته کلسیک و سدیک است و مصرف آن صفراآور و ملین و تسهیل کننده اعمال گوارشی و دافع سموم است. گردشگاه باباامان مکانی برای استراحت مسافرانی که قصد سفر به شهرهای شمالی را دارند می‌باشد.

چشمه بش‌قارداش
چشمهٔ بش قارداش (پنج برادر) در ۸ کیلومتری جنوب بجنورد و در شرق جادهٔ بجنورد به اسفراین، در فاصلهٔ تقریبی یک کیلومتری جاده واقع شده‌است. آب این چشمه، در ردیف آب‌های بی‌کربناته کلسیک و سولفاته کلرورهٔ سرد به همراه سیلیس و آهن می‌باشد و در درمان اختلالات دستگاه گوارش، یاری رساندن به سوخت‌وساز بدن مؤثر و ارزش غذایی بالایی دارد.

اماکن زیارتی و مذهبی

امامزاده سلطان سیدعباس
این آرامگاه در جنوب شهر بجنورد واقع است. این امامزاده را برادر امام رضا(ع) می‌دانند و در محل به نام «معصوم‌زاده» معروف است. این بنا، در سال ۱۳۴۵ خورشیدی، به طور کامل بازسازی شده‌است

دوستان نظر یادتون نره!
در ضمن تابستون یه سر به اینجا هم بزنید ضرر نداره!

 

[dr.eniac]

پاسخ : بجنورد

یه سوال داشتم ،
از وقتی بجنورد مرکز استان شده چقدر پیشرفت کرده ؟
مطمئننا جمعیت شهرش بیشتر شده خواستم بدونم به همین نسبت به امکانات شهری هم اضافه شده ؟

 

[منا]

پاسخ : بجنورد

یه مطلب درباره بش قارداش میذارم بد نیست بدونین

بش قارداش یکی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری شهرستابجنورد می‌باشد که از لحاظ واژه در زبان ترکی به معنی پنج برادر می‌باشد

پیشینه ی تاریخی
پیش از اسلام در زمان اشکانیان و ساسانیان در این محل عبادتگاه پیشوایان کنتیس زرتشتی قرار داشته‌است.به سبب اقامت چهار فصل چهار مغان شهرت یافته‌است.طبق مدارک موجود آب چشمه به چرمغان موسوم بوده که هم اکنون نیز به این نام معروف است.
نام این مکان یعنی بش قارداش بر اساس داستانی تاریخی است که در بین مردم شهر جریان دارد. طبق این افسانه در روزگاران قدیم پنج برادر در شهر بجنورد زندگی می‌کردند که به دلیل مخالفت با ظلم و ستم حکمران تحت تعقیب ماموران قرار داشتند. این پنج برادر به همراه هم گریختند و ماموران نیز آنها را تا این مکان تعقیب کردند. پنج برادر از خدا طلب کمک کردند، در این هنگام پنج سوراخ در کوه ایجاد شد که برادران به آنها پناه بردند و از سوراخ‌ها آب گوارایی جاری شد. تا سالها قبل و پیش از خشکسالی‌های شدید تعداد چشمه‌ها پنج عدد بود که تمامی آنها آب بسیار داشتند. البته بعضی از افراد ناآگاه این موضوع را اینچنین نقل می‌کنند که چون پنج چشمه غار مانند سنگی وجود دارد نامشان بش قارداش شده‌است. قار=غار و داش که در ترکی همان سنگ است. البته احتمالا این روایت توسط مهاجران و کسانی آشنایی به زبان ترکی نداشته‌اند پدید آمده. در ترکی صفت قبل از اسم می‌آید. یعنی اگر اینگونه بود باید نام «بش داشلِه غار» به آن می‌دادند

آب چشمه بش قارداش از کوهی سنگی و از پنج شکاف بزرگ و کوچک در پایین کوه بیرون می‌ریزد. که در روزگار دیرین آب چشمه در سمت بالا و میانه کوه بیرون می‌زده و هم اکنون شکافها و مسیرهای آب نیز برروی کوه جای مانده‌است. در پایین کوه یک شعار سنگ تراشیده‌ای وجود دارد که شعار زرتشتیان یعنی پندار نیک گفتار نیک و کردار نیک برروی کوه حک شده‌است سنگتراش این اثر اسماعیل جزمی نقاش، خطاط و سنگ تراش بجنوردی می‌باشد که در سال ۱۳۰۰ و اندی این سخن را تراشیده و به گفته خودش برای در یاد ماندن در دلها تاریخ آن را به ۱۳۰۰ خورشیدی نوشته‌است. در سمت چپ کوه و چشمه یک بنای تاریخی که به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده هم اکنون پابرجاست و در سالهای قبل چندی از خاندان شادلو بجنورددر آن دفن شده‌اند. در روبروی استخر اصلی بش قارداش یک دروازه از حدود ۲۰۰ سال پیش تا کنون پابرجاست

نمایی دیگر از بش قارداش

اینجا هم آرامگاهشه متاصفانه چون حجم بالاس فقط آدرسشو میذارم
http://v8.cache8.c.bigcache.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/37664134.jpg?redirect_counter=1

 

[منا]

پاسخ : بجنورد

یه سوال داشتم ،
از وقتی بجنورد مرکز استان شده چقدر پیشرفت کرده ؟
مطمئننا جمعیت شهرش بیشتر شده خواستم بدونم به همین نسبت به امکانات شهری هم اضافه شده ؟

طبق جدیدترین سرشماری جمعیت بجنورد به 370/326 نفر رسیده
بله طرحهای عمرانیه زیادی در اینجا اجرا شده که اگه خدا عمری بده و کنکورم تموم بشه و اینا براتون میذارم

 

[Your feline]

پاسخ : بجنورد

از شهر سازی و نظافت و کلن شهر داری ِ شهر راضی اید ؟

 

[منا]

پاسخ : بجنورد

راستش اینجا خیابوناهاای اصلیش خیلی کوچیکه
اما متاسفانه شهرداری کاری انجام نمیده از وقتی که اینجا تبدیل به استان شده تعداد ماشینها و جمعیت شهر هم به طبع افزایش پیدا کرده و شهرداری بجای اینکه زمینهای حاشیه ی خیابونها رو بخره و اونها رو به خیابون اضافه کنه ، حتی مجوز ساخت پاساژ!! و خونه و رو در حاشیه ی خیابون میده و معلوم نیس که واقعا ما در طی چندین سال بعد که جمعیت افزایش پیدا میکنه با چه وضع فلاکت باری توی خیابونهای شهر روبرو میشیم

اما از نظر بهداشت و نظافت خیابونها و شهر باید بگم اینجا شهر بسیار تمیزی هست
حتی اماکن گردشگری هم بسیار تمیزه (برق میزنه هاااا )

وضعیت شهرسازی هم که رو به رشده،چون استان، استان نوپایی هست و هنوز جای پیشرفت رو داره

 

[Your feline]

پاسخ : بجنورد

راستش اینجا خیابوناهاای اصلیش خیلی کوچیکه
اما متاسفانه شهرداری کاری انجام نمیده از وقتی که اینجا تبدیل به استان شده تعداد ماشینها و جمعیت شهر هم به طبع افزایش پیدا کرده و شهرداری بجای اینکه زمینهای حاشیه ی خیابونها رو بخره و اونها رو به خیابون اضافه کنه ، حتی مجوز ساخت پاساژ!! و خونه و رو در حاشیه ی خیابون میده و معلوم نیس که واقعا ما در طی چندین سال بعد که جمعیت افزایش پیدا میکنه با چه وضع فلاکت باری توی خیابونهای شهر روبرو میشیم

اما از نظر بهداشت و نظافت خیابونها و شهر باید بگم اینجا شهر بسیار تمیزی هست
حتی اماکن گردشگری هم بسیار تمیزه (برق میزنه هاااا )

وضعیت شهرسازی هم که رو به رشده،چون استان، استان نوپایی هست و هنوز جای پیشرفت رو داره

ینی شهر جای پیشرفت داره ( زمین داره ؟)یا مث خرم آباد زمینشَم کمه ؟
و کلن شهر چجوره ، یکم بیشتر توضیح بدین از آب و هواش ، منطقش ( کوهستانی ِ ، کویری ِ بیشترش ... )
و چه فصلی خوبه واسه مسافرت

 

[منا]

پاسخ : بجنورد

ینی شهر جای پیشرفت داره ( زمین داره ؟)یا مث خرم آباد زمینشَم کمه ؟
و کلن شهر چجوره ، یکم بیشتر توضیح بدین از آب و هواش ، منطقش ( کوهستانی ِ ، کویری ِ بیشترش ... )
و چه فصلی خوبه واسه مسافرت

بله چه از لحاظ اقتصادی چه گردشگری و چه وسعت ِ شهر جا وا3 پیشرفت داره

بجنورد در یک منطقه کوهستانی واقع شده
البته خود ِ شهر درون یک دشت قرار داره(دور تا دورش کوه هست )

خوب از اونجایی که شهری کوهستانی هست ، فصول ِ سرد ِسال وا3 مسافرت مناسب نیست

 

[Your feline]

پاسخ : بجنورد

من دو سه روز پیش بجنورد بودم
خیلی خوب ِ کاملا معلومه شهرداری خیلی خوبی دارَن
همه جا همونطور که گفتید خیلی تمیزه
و ما تو یه پارکی که رفتیم آقا پارکبانه گف که بابت نشستن مردم روی چمنا از حقوقشون کم می کنن !
خیلی جالب بود برام . ولی خب بازم با این کم کردن حقوق و همه ی این کارا اون پارکی که ما بودیم جای نشستن نداش ! باید می رفتی تو مسائر ( جمع مسیر : دی ) عبور میشستی
در کل شهر تمیزی بود . خوشم اومد
و رفتیم یه جایی یه خشکه پزی بود نوشته بود ( قاق - قتلمه !! )
اگه اطلاعاتی در این موارد دارید در میان بذارید !

 

[8245]

پاسخ : بجنورد

عمارت سردار مفخم
عمارت مفخم بزرگترین و شاخص‌ترین اثر معماری از دوره قاجار در خراسان شمالی است که در شمال شرق شهر بجنورد واقع است.

در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند.

بنای عمارت در دهه ‪ ۱۳۰۰‬هجری قمری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سکونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است.

معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای او است، طراحی شده است.

بنای عمارت در دو طبقه و به ابعاد تقریبی ‪ ۵۰‬در ‪ ۲۳‬متر و به ارتفاع حدود ‪ ۹‬متر ساخته شده و در مجموع ‪ ۳۴‬اتاق و دو تالار بزرگ دارد که زمانی با آیینه‌کاری، کاشیکاری و گچبری تزیین شده بود.

کلنل ادوارد ییت انگلیسی که حدود یک قرن پیش در این بنا با سردار مفخم دیدار داشته در توصیف یکی از اتاقهای آن می‌نویسد: دیوارها با تعدادی نقشه تزیین شده بود، اتاق پذیرایی با شمعدانها و آیینه‌های زیبا پوشیده شده و کف آن نیز با قالیهای قالب دوزی شده ابریشمی رشتی فرش شده بود. در پشت این اتاق نارنجستانی بود که سقف آن با ورق آهنی پوشیده شده بود و بر روی دیوارها نیز پوست پلنگ، ببر، خرس و پوست دو گربه وحشی و چند حیوان دیگر که در جنگلهای شمال این ناحیه یافت می‌شود آویزان کرده بودند. این بنا اتاقهای متعددی دارد که با ‪ ۲۱‬در چوبی به ایوانها گشوده می شوند و در طبقات آن جابه‌جا گچبریهای زیبا به چشم می‌خورد.

عمارت مفخم در هر طبقه دو ایوان، یکی در ضلع شمالی و یکی در ضلع جنوبی دارد که در جلوی هر یک ردیفی از ستونها برای نگهداری سقف ایجاد شده و پنجره، در اتاقهای بنا به این ایوان‌ها باز می‌شود. در ضلعهای شرقی و غربی عمارت نیز فقط دو در ورودی وجود دارد که با ‪۱۸‬ پله به طبقه فوقانی راه پیدا می‌کند. ایوانهای طبقه اول ‪ ۳۸‬متر طول و ‪ ۳/۱۴‬متر عرض دارند و در جلوی هر یک ‪۹‬ ستون سطبر هشت ضلعی و دو نیم ستون آجری با نمای ساده، بار سقف و طبقه فوقانی را به دوش می‌کشند. در عوض ستونهای طبقه فوقانی استوانه‌ای هستند و به ویژه در ایوان جنوبی تمام بدنه آنها با انواع کاشی تزیین شده است. پس از سقوط سلسله قاجار بخش اعظم املاک خانواده شادلو از جمله ساختمان عمارت که در آن زمان محل سکونت سردار معزز نوه سردار مفخم بود به تصرف رضاشاه درآمد و سرهنگ رخشا فرماندار و رییس کل املاک پهلوی بجنورد در آن اقامت گزید. در سال ‪ ۱۳۱۶‬نیز در طبقه فوقانی بنا آتش‌سوزی رخ داد و سقف عمارت که با تیر ارس و پوشش سفالی ساخته شده بود نابود گردید و سقف شیروانی کنونی با پوشش ورق گالوانیزه ایجاد شد.

در دهه ‪ ۱۳۲۰‬بنای عمارت از سوی ورثه سردار مفخم به عنوان بیمارستان به اداره بهداری واگذار شد.

در شهریور ماه ‪ ۱۳۷۰‬این عمارت در اختیار اداره وقت میراث فرهنگی بجنورد قرار گرفت که پس از انجام تعمیرات و تغییرات جزیی طی چند سال آینده به موزه مردمشناسی شهرستان بجنورد تبدیل می‌شود.

بیشتر تزیینات عمارت مفخم در نمای جنوبی بنا تمرکز یافته و شامل انواع کاشیکاری است. سرتاسر نمای ضلع جنوبی، از بالای ستونهای هشت ضلعی ایوان طبقه پایین تا زیر سقف طبقه دوم و حتی ساقه‌های ستونهای ایوان فوقانی با کاشی‌کاریهای معرق، معقلی و کاشیهای هفت رنگ و ابعاد خشتی تزیین شده است. جالب است که نقوش به کار رفته در کاشیهای هر ستون، لچکی‌ها و قابهای روی هر چشمه طاق در طبقه فوقانی طرحی نو را عرضه می‌کند و از تکرار نقوش و طرحها پرهیز شده تا نمایی الوان و متنوع ایجاد شود. دو ستونی که پایه‌های چشمه طاق مرکزی بر آنها استوار است با کاشیهای معرق تزیین شده ولی ستون‌ها و نیم ستون‌های طرفین آن کاشیکاری معقلی دارند.

چشم‌نوازترین تزیینات، در لچکی‌های چشمه طاق بزرگ مرکزی، در مقابل پنجره تالار بزرگ و در فضای مثلثی‌شکل افریز مرکزی دیده می‌شود. در دو سوی طاق بزرگ، نقش دو فرشته بالدار در تلفیق با نقوش گیاهی و پیچکها ایجاد شده که به نوعی تداعی‌کننده نقش فرشتگان بالدار و نقوش گیاهی در طرفین مغاره‌های بزرگ طاق بستان است که در عین حال از تاثیرگیری از شمایل‌نگاری هنر اروپایی برکنار نمانده است. بر بالای این طاق و در وسط سنتوری مثلثی شکل مرکزی نقش شیر و خورشید به رنگ زرد بر کاشیهای هفت رنگ تصویر شده است.

بنای عمارت مفخم به شماره ‪ ۹۵۲‬در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

تصاويری از داخل ساختمان

*پ.ن :عکستون اندازه شد . ممنون از مطلب خوبتون .

 

[منا]

پاسخ : بجنورد

من دو سه روز پیش بجنورد بودم
خیلی خوب ِ کاملا معلومه شهرداری خیلی خوبی دارَن
همه جا همونطور که گفتید خیلی تمیزه
و ما تو یه پارکی که رفتیم آقا پارکبانه گف که بابت نشستن مردم روی چمنا از حقوقشون کم می کنن !
خیلی جالب بود برام . ولی خب بازم با این کم کردن حقوق و همه ی این کارا اون پارکی که ما بودیم جای نشستن نداش ! باید می رفتی تو مسائر ( جمع مسیر : دی ) عبور میشستی
در کل شهر تمیزی بود . خوشم اومد
و رفتیم یه جایی یه خشکه پزی بود نوشته بود ( قاق - قتلمه !! )
اگه اطلاعاتی در این موارد دارید در میان بذارید !

من خودمم کم کردن حقوق رو نشنیدم
اما قاق و قتلمه جز سوغاتیهای اینجاس یه جور نون روغنی هستن (نخوردی؟! )