دنیای دیگر حیوانات

[Sorosh.S]

همه ما یه دنیای پیرامونی یا Umwelt رو تجربه میکنیم، که یه جورایی فرد به فرد فرق میکنه https://en.m.wikipedia.org/wiki/Umwelt# ، بسته به تجربه های قبلی فرد. طبیعتا، این تفاوت ها بین گونه ها، بیشتر از درون یه گونه ی خاص هست. مثلا توی این ویدیو، https://www.youtube.com/watch?v=FLb9EIiSyG8 ، میبینیم که یه گربه، چطوری آدم هارو میبینه، که خوب خیلی شبیه ادراک خود آدم ها نیست!
تفاوت های ما با سایر حیوانات خیلی زیادن، مثلا توی تعداد نورون هامون، نسبت وزن مغز به بدنمون، چگالی سیناپس هامون و حتی ابزار های حسی مون، که خیلی خوب در کنار هم قرار گرفتن. همین تفاوت هاست که دعواهایی رو ایجاد میکنه، مثلا این که ما آیا ما میتونیم روی شامپانزه ها کار کنیم، آیا میمیون ها زبان دارن، آیا سگ ها ذهن دارن، و خیلی موضوعات دیگه.
یه موضوعی هم هست، و اون ربط دادن ورودی های حس های مختلفه. بحشی از Umwelt ما، حداقل دوتا حس رو دربر میگیره. مثلا من از شما میخوام به یاد قرمه سبزی بیوفتید ! خوب طبیعتا الان شما یه مذه درجه یک دارید تو ذهنتون، یه تصویر زیبا، و یه بوی خوش! هر کودوم از حس هاتون که نباشه، تجربه و درنتیجه حافظه شما، ناقص میشه، ولی الان که سالمید! وقتی میرید رستوران، بوی قرمه سبزی میاد، ولی به سالاد شیرازی نمیگید قرمه سبزی .
اثر کیکی/بوبا رو که یادتون میاد؟ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Bouba/kiki_effect کلی نظرسنجی و اینا داشتیم راجع بهش تو همین انجمن! جز همون حالت کلاسیک دیداری و شنیداری، توی حس های بویایی و چشایی هم کار شده، و نتایج به حد کافی عجیب به دست اومده. میدونیم که این قضیه، یه جور متافوره (metaphor )، و خوب متافور هم بخشی از زبانه! خیلی ها، از زمان دکارت (ره) تا الان، معتقد بودن که زبان، ویژگی انسان هاست. حالا یه سوال: نظر شما چیه؟ آیا انسان ها تنها گونه ای هستند که پدید ای مثل کیکی/بوبا رو تجربه میکنن؟ اگه دوست داشتید، یه آزمایش برای گونه مورد علاقه تون طرح کنین!

 

[Sorosh.S]

پاسخ : دنیای دیگر حیوانات

توی تفاوت های افراد بین گونه، یه سری یه بحثی درمورد رنگ بود، همون آبی و سبز و اینا، که کاملترش اینجاست. این pdf نوشته آقای روح الله زندیه هستش، لطفا اگر خواستید بفرستید برای کسی، نامشون رو هم ذکر کنید :) : http://s8.picofile.com/file/8267834100/colordebate.pdf.html
توی صفحه 13&14، یه بحثی رو مرتبط به مقایسه ملت کره و انگلیس انجام داده، که ازش نتیجه گیری شده که زبان توی تشخیص رنگ تاثیر داره و اینا... به نظرتون ممکن نیست که یه تفاوت فیزیولوژیکی بین نژاد کره ای و انگلیسی وجود داشته باشه، که اون باعث شده باشه ادراک ها از اول متفاوت بوده باشه، و در نتیجه زبان به اون نحو شکل گرفته باشه؟
بزارید با مثال توضیحش بدم. فرض کنید( آقا اصلا غیر ممکن شما فرض کنید!) توی حس چشایی یه نژادی، یه اختلالی هست، که باعث میشه اونا مذه های شیرین و ترش رو مثل هم ادراک کنن. خوب دیگه چه نیازی دارن که دو تا اسم روش بزارن؟ اصلا روی چی میخوان دو تا اسم بزارن؟
حالا افراد یه نژاد دیگه رو میبینن، که دوتا اسم داره برای یه مزه (بیاین اسمش رو بزاریم ترشیرین). بعد از تولید مثل با اون نژاد، یه کم تفکیک مذه جدید براشون ممکن میشه، و خوب میبینن اونا دو تا اسم دارن، اینا هم یه اسمی میذارن... پس ترشیرین به ترش و شیرین تجزیه میشه، زبان تغییر میکنه، ولی چرا؟! چون اول فیزیولوژی افراد تغییر کرد! همینطوری که نمیشه!
این مطلب هم https://www.edge.org/conversation/lera_boroditsky-how-does-our-language-shape-the-way-we-think چند تا تحقیق خیلی معروف و تاثیر گذار رو راحع بهشون توضیح داده، که مخالف این قضیه هستن! مثلا درمورد قبیله kuuk، زبان انگلیسی و زبان های عبری، واقعا راست میگن! یعنی اینجا زبان هست که میاد روی ترتیب چینش افراد تاثیر میگذاره، یا قضاوت انگلیسی ها و اسپانیایی ها درمورد طول دوره ای که یه تصویر روی مانیتور بوده، مدکر/مونث دونستن اشیا توی زبان های مختلف و تاثیرش و... که همه این ها، توصیه میکنن: زبان، فی نفسه، روی ادراک و تفکر ما تاثیر میگذاره. البته باید درنظر داشته باشیم که آخرش، زبان قسمتی از محیط پیرامونی ما هستش، و همچنین قسمت عظیمی از درون ما، پس نمیشه انتظار داشت که روی ادراک ما تاثیر نگذاره! یعنی وقتی شما دارید زبان اسپانیایی به یک انگلیسی یاد میدید، دارید اتصالات مغزش، و در نتیجه او رو تغییر میدید!
من که گیج شدم! :-\