دسته: جامعه

سمپاد چگونه سمپاد شد

سمپاد چه قبول کنیم الان سمپاد است یا ممپاد است یا اصلا وجود ندارد دست کم یک حس و یک معنی مشترک در بین تمام سمپادیها یا لااقل جامعه بزرگی است که خود را از عمق وجود سمپادی می دانند. شاید امروز در دهه 90 حرف زدن و سخن گفتن از سمپاد حتی بین برخی از سمپادی ها هم مسخره و بی اهمیت و احمقانه توصیف شود . شاید فکر کردن راجع به سمپاد و آرمان های سمپاد به گوشه ذهن بعضی سمپادی رفته باشد که گاه گداری چون آتش زیر خاکستر گر می گیرد . مثل من که امشب بار دیگر این آتش در فکرم شعله ور شد . راستش از زمانی که دانشگاه آمدم بیشتر یاد دبیرستان میکنم و یاد سمپاد . توی دانشگاه با سمپادی های گوناگونی از نقاط مختلف ایران آشنا شدم و تجربه های جالبی شنیدم از این واژه پر بسامد برای ما سمپادی ها .. شاید گاهی حتی غبطه می خورم کاش در مقطعی در تهران نبودم و در فلان سمپاد شهرستان درس می خواندم . زمانیکه می بینم فعالیت های جدید و خلاقانه و بامزه لزوما ربطی به امکانات مالی و جغرافیایی ندارد .. بیشتر به افراد مربوط می شود .. حالا چه می خواهم بگویم .. اینکه انگار این سمپاد که با تمام فراز و نشیب ها (و بیشتر هم نشیب ها) اگر امروز سمپاد است اگر سرمایه گذاران میلیاردی دبیرستان های غیرانتفاعی همیشه در آرزوی آن هستند با آدمها ساخته شده است یعنی اینکه ساختمان سمپاد در بلوار آفریقا و رییس آن اژه ای باشد تا یک اتاق در وزارت آموزش و ؟ فرق دارد قطعا اما آنچه در سراسر کشور بر سمپاد اثرکرده افراد بوده اند افرادی که در مقاطعی جوانی خود را وقف سمپاد کردند افرادی که دانش و منش والای خود را در اختیار ما دانش آموزان قرار دادند و این دبیران هر چند انگشت شمار در هر مدرسه ای بودند که علمدار تفکر سمپاد ماندند آنان که شاید به ما تست قلم چی یاد نداند اما فکر کردن و اندیشیدن و تجربه کردن و حتی اخلاق آموختند.. . ما دهه هفتادی ها سمپاد را دوست داریم دهه پنجاه و شصتی های پرانرژی ای در سمپاد آمدند و انرژی و وقت گذاشتند و با تمام ناملایمت ها لحظات زیبا را با ما رقم زدند … ما سمپادی شدیم چون 30 سال پیش مردی که با روابطش و با جایگاهش میتوانست مناصب مختلف حکومتی را یکی پس از دیگری طی کند اما 20 سال از مهم ترین بخش زندگی اش را صرف سمپاد کرد..

اما اکنون برای بزرگ کردن این طفل بیمار و رنجور سمپاد چقدر انگیزه داریم آیا ما هم حاضریم بخشی از وقتمان را برای سمپاد خرج کنیم مثل آنهایی که وقتی به سمپاد می آمدند حاضر بودند یک دهم جاهای دیگر حقوق بگیرند .. ما چقدر در جلوبردن سمپاد نقش بازی خواهیم کرد؟؟!

آموزش؟؟ پرورش؟!!

آری! فکر کنم همه میدانیم که آنچه داریم، هیج کدام نیست، که میتواند بهتر باشد، که لعنت بر باعث و بانی آن باد… . از بانی آن بگذریم، که واقعا چه انتظاری از آن زمان میتوان داشت؟ زمانی که سنگ بنای این “آموزش” و این “پرورش” را نهاده اند، مساله مردم چیز دیگری بوده است، و حق هم داشته اند! اصلا کاش آن موقع بیشتر به آن مساله شان فکر میکردند! ولی باعث آن… الان، هنوز… چرا اینگونه است؟!

سیستمی داریم، نه آموزش میدهد، نه میپروراند، و هست! این جایش چرا؟ چرا هست؟ چرا این همه روشن فکرمان، تحصیل کرده خارجمان، این همه “سمپادی” مان، هیچ کاری نکرده اند؟ مگر نمی شده؟

اصلا فرض کنید صبح از خواب بیدار شدیم، دیدیم دانشگاهمان درست شده، دبیرستان مان درست شده، کنکورمان نیست و نابود شده،… و اصلا فرض کنید “جایگزینی” برای آن گذاشته اند، درجه 1!

اولین واکنش را، “موسسات علمی” میدهند… نام کنکور را از تبلیغشان بر میدارند، جایش میزنند ” همان راه جدید و ایده آل ورود به دانشگاه”. پدر و مادر های مصلحت اندیش، میروند درآمد نداشته شان را دست این انگل های قدرتمند میدهند، و دانش آموزان در قالب جدیدی، با هم به همان شکل قدیم، رقابتی جانانه میکنند! از همان هایی که الان داریم…

خوب این که همان شد! فرقش در چه بود؟ فقط اسم! یک اسم عوض شد و والسلام! آنچه قرن هاست باید عوض شود، ماییم. مدام از این در به آن در میزنیم، رنج میبریم، حتی میمیریم، اما خدای ناکرده فکر نمیکنیم، که کاری است بس دشوار!

فرض کنید شما  و 5 نفر دیگر، در شهری کوچک، قصابی دارید. مردم هر روز از شما خرید میکنند، نه این که بدون گوشت بمیرند، ولی همه همینند! به دنیا آمده اند، همینگونه بوده، و آنان هم همینگونه خواهند بود! حالا یکی می آید توی شهر، و از مضرات گوشت میگوید. به مردم میگوید که بدون گوشت نمیمیرند، و میگوید که علم میگوید گیاه خواری بسیار بسیار سالم تر است، و هم ارزان تر. حالا شما، که تا دیروز رقیب هم بوده اید، دور هم جمع میشوید، پول های بسیارتان را روی هم میگذارید، سبیل داروغه را چرب میکنید، و میگویید سر این بجه را بکند زیر آب، و بگوید به جرم دروغ گویی، در ملا عام دارش بزنند… و همچنان به مردم گوشت می فروشید! به اسم قصابی تان، یک ” وقف عام” اضافه میکنید، و خدا برکت بدهد! دیگر که میگوید تغییر، که میگوید آموزش و پرورش؟!

مدت ها بود فکر نمیکردم، اعتراض نمیکردم، سرم به کار خودم بود، و همین “ببعی” بودم که آن ها میخواهند! وقتی وضع آموزش مان را فهیمدم، لمسش کردم، و دیدم که حق من این نیست، گفتم اگر بقیه میدانند، پس چرا اینگونه است؟ بعد وقتی برای اولین بار با کسی صحبت کردم… در عجب ماندم! نمیدانست، خوب نداند، اما نمیخواست بداند؛ چراکه نباید بداند! اگر بداند، دیگر چگونه میخواهد فرزندش را نصیحت کند که درس بخواند؟ همانطور که گفته اند: آنچه از دل برآید، بر دل نشیند! اگر او از ته ته دلش نگوید که “بچه، درس بخوان”، که نمیخواند! که “ببعی” ناز و سفیدش، “گوسفندی” مثل خودش نمیشود!

این هم از مردم! دیگر که می ماند؟ کیست که نه مردم است، نه ناشر کتب کمک درسی، و نه دولت؟ ما! ما دانش آموزان! همان به ظن دیگران، “ببعی” های عزیز، جوانان غیور، و آینده سازان مطیع! تغییر میخواهید؟ کار خودتان است!

اما متاسفم که باید بگویم، این تغییر برای خودتان رخ نخواهد داد! بلی! اگر میخواهید این چرخه بالا، تکرار نشود، “ببعی” های نسل خودتان، “گوسفندان” آینده را آگاه کنید! حداقل بدانند که ارزش، آن چیزی  که داریم برایش وقتمان را میگذاریم نیست! بدانند که همه نباید آن هم به هر قیمتی وارد دانشگاه بشوند. بدانند که ما ارزش مان خیلی خیلی بیش از آن چیزیست که هست! شاید فرزند خودشان، یا نه، نوه شان، راه آن ها را نرود!

شاید روزی به جای اراجیف، علم بر سر کلاس های درس مان بیاید. حق معلم را بدهند، تفاوت هارا به جای از بین بردن، ارج نهند؛ و بفهمند که آموزش، برای دانش آموز است، و آینده اش. شاید، یا بگویم امیدوارم، که روزی، آن چه الان مرا میگریاند، نباشد، و نسل های آینده مان، دلیل قانع کننده ای برای بودن و به پیش بردن داشته باشند.

 

 

پ.ن: “گوسفند” آن است که گفته اند:

…Harmlessly passing your time in the grassland away

 

علاقه مندان پیداکردن راه حل مسائل

پادپُرس محفل کوچکی برای طرح مسئله های خلاقانه، ایده ها، و نقطه نظرات سازنده ست.

f2

مشتاقیم افراد خلاق رو در این محفل کوچک همراه داشته باشیم، تا یواش یواش کنار هم آگاهی دنیای اطرافمون رو راجع به دو چیز بالا ببریم: مسائلی که باهاش مواجهیم، و دلیل نیاز به حل این مسئله ها.

اگه علاقه مند هستین مسئله های خلاقانه طرح کنین و راه حل هایی برای این مسئله ها بیابین، با عنوان #سمپاد بهمون ایمیل بزنین تا براتون دعوت نامه ارسال کنیم.

[email protected]
http://discourse.padpors.com/

نقل و انتقالات میان مدارس سمپاد !

سلام به همه دوستان ،

آرزو دارم روزه ها و عبادت هاتون در ماه مبارک مورد عنایت خدا قرار بگیره . با رسیدن این موقع از سال درخواست های انتقالی دانش آموزان از همه ی مراکز سمپاد به مرکزهای مجهز تر و قوی تر شروع می شه ، به این خاطر که در هر شهر و شهرستانی معمولاَ تعداد معدودی مرکز پیشرفته با معیار های استعدادهای درخشان وجود داره که بیشتر المپیادی ها و رتبه های خوب کنکوری توی اون مشغول به تحصیل اند . راستی شما از مدرسه خودتون راضی هستید؟ شما تابحال فرم انتقالی رو پر کردید؟ و آیا تا الان پشیمون نشدید؟ اگه تجربه انتقالی گرفتن رو داشتید یا اطلاعاتی درباره انتقالی گرفتن دارید یا نظری درباره علت و انگیزه های انتقالی دارید خوشحال می شم اعلام کنید.

 

ایده بپردازیم!

[این اوّلین نوشته من در گروه نوشت سمپادیاست]

اخیراً هر ایده‌ای به سرم می‌زند، به فاصله چند ماه یکی آنرا اجرایی می‌کند! از چینی‌ها بگیر، تا وزارتخانه‌ها خودمان و دانشگاه‌های فعال آن‌طرف آبی!

منتها یک سری ایده خوب هستند که هیچ‌کس آنرا اجرا نمی‌کند. نمی‌دانم چرا. اگر ایده‌ای که داشتم مربوط به پول در آوردن بود، باور کنید چند روز بیشتر طول نمی‌کشید تا یکی آن‌را از من بدزدد و پول‌ش را به جیب بزند. اما کسی به ایده‌های محیط‌زیستی و اجتماعی من اهمیتی نمی‌دهد؛ حتی اگر پول‌ساز باشند!

بنابراین تصمیم گرفته‌ام خودم منتشر کنم و هیچ حقوق معنوی‌ای از برای آن طلب نکنم.( چه محیط زیستی و اجتماعی، چه پول‌ساز! ) پس می‌نویسم و شما هم اگر چیزی به آن اضافه کنید یا انتقادی از آن بکنید [ و بهتر از همه، ] اگر اشکالات آن را بگویید، خوش‌حال می‌شوم.

  1. ‌می‌شود انرژی حاصل از حرکت مردم در پیاده رو ها را تبدیل به برق کرد. ( البته اخیراً این ایده توسط چند دانشجو در دانشگاه صنعتی Eindhoven در حال اجرا‌ست. )
  2. پشت‌بام هایمان را باز طراحی کنیم! در کشورهای اروپایی، مردم آب حاصل از بارش باران را از پشت‌بام هایشان جمع می‌کنند و مصرف می‌کنند. در آلمان 50% از انرژی برق مورد نیاز از صفحات خورشیدی تامین می‌‌شود. در دانشگاه استنفورد، محققان انرژی حاصل از بارش باران را به برق تبدیل می‌کنند. ( بیشتر بخوانید ) آیا نمی‌شود هر سه مورد ذکر شده را تجمیع کرد؟ یعنی پشت بام هایمان را طوری طراحی کنیم که هروقت آفتاب هست، انرژی حاصل از نور آفتاب را جمع کند، هروقت باران می‌بارد، انرژی حاصل از بارش باران را تبدیل به برق کند و همان آب باران را برای مصارف‌مان جمع کنیم؟
  3. آیا نمی‌شود تمام سیم ها را از خانه‌هایمان حذف کنیم و تمام انرژی برق در خانه‌ها بی‌سیم منتقل شوند؟ مثلا یک سری پریز سیار داشته باشیم، هرجا ( داخل خانه ) برق نیاز داریم، پریزمان را با خود ببریم و استفاده کنیم؟ ( در ویکی‌پدیا بخوانید. )
  4. آیا نمی‌شود از مفهموم دستگاه آب‌میوه‌گیری برای آموزش مفهوم تابع در ریاضیات استفاده کنیم؟
  5. ما آلودگی هوا را اندازه می‌گیریم. آیا وقت آن نشده که آلودگی صوتی و بصری و نوری را اندازه بگیریم؟
  6. هروقت به حمام می‌روم و شیرآب داغ را باز می‌کنم، حدود پانزده ثانیه طول می‌کشد تا آب سرد درون لوله‌ها خالی شوند و آب گرم بیاید. یعنی پانزده ثانیه، آب هدر می‌رود. می‌شود یک چیزی طراحی کرد که قبل از حمام رفتن، پانزده ثانیه آب از لوله آب گرم بکشد و به لوله آب سرد بریزد.
  7. باز هم از ایده قبلی. هروقت به حمام می‌روم، سی ثانیه طول می‌کشد تا آب را تنظیم کنم و در این مدت، آب هدر می‌رود. آیا نمی‌شود شیر آب را طوری طراحی کرد که فقط یکبار تنظیم کنیم و دفعات بعدی فقط آنرا روی حالت مخصوص خود قرار دهیم؟ مثلا هریک از اعضای خانواده امان یک state مخصوص به خود داشته باشند.
  8. سازمان آب، چقدر صرف تبلغیات در تلویزیون می‌کند؟ آیا نمی‌شود بجای هزینه‌های میلیاردی، چند صد جوان را قراردادی استخدام کند تا به خانه‌های مردم بروند و ببینند اگر شیرهای آنان چکه می‌کند، آنرا رایگان تعمیر کنند؟
  9. آیا می‌شود کابل‌های شبکه را حذف کنیم؟ یعنی یک وسیله‌ای باشد، دو تکه. هرکدام از تکه‌ها یک سر سوکت RJ-45 داشته باشند و فقط آن دو تکه را به دو کامپیوتر وصل کنیم؟
  10. کسانی که گوشی اندرویدی سونی دارند، دیده‌اند که بدون برداشتن دست از کیبورد تاچ، می‌توان یک کلمه را تایپ کرد. آیا می‌شود کیبورد را طوری طراحی کرد که که بدون برداشتن دست، بتوان یک جمله را تایپ کرد؟
  11. می‌شود در ایستگاه های مترو، دستگاه واکس کفش برقی‌ای گذاشت که با شارژ کارت مترو کار کند!
  12. می‌شود انرژی جریان رودخانه را برای روستا ها به برق تبدیل کرد!
  13. می‌شود روکشی برای خیابان ها طراحی کرد که دیگر هی خیابان ها را حفر و پر نکنند و برای تعمیر لوله‌ها و سیم ها، آن روکش را مثل فرش بردارند و دوباره سرجای خود قرار دهند!
  14. می‌شود گوشی ها را طوری طراحی کرد که اگر مثلاً زبان کیبورد آن پارسی است و مثلا یک نفر انگلیسی به شما پیام می‌دهد، خود به خود انگلیسی شود. ( شاید این یکی، آسان ترینش باشد. )

والسلام.

 

بیست و سه هزار

  1. توبیاس بالاخره خریدش ، یه BMW 114i نارنجیه 3 در . بعد از اینکه آنه ماریه حامله شد ، چون یولیا هم هنوز تا 3 سالگیش 3-4 ماهی مونده بود ، توبیاس تو فکر خریدش بود ، همین هفته ی پیش با نمایندگی صحبت کرد و قرار داد 20،000 یورویی رو باهاشون بست ، حدود 4،000 تاشو اول داد و باقی پول رو ماهانه 249 یورو. خیلی شرایط خوبی بود با توجه به اینکه حقوق خودش 4500 تا بود و آنه هم ماهی 1800 تا از رستوران می گرفت ، تازه اگر انعام ها هم رو می کرد ، شاید به 2000 تا هم برسه. مهم نبود ، خود توبیاس از پسش بر میاد.

  2. «چقدر غر میزنی ، دارم حاضر میشم دیگه ؛ تو برو ماشینو روشن کن گرم شه تا بیام.» نگار اینو به محمد میگه و روشو میکنه سمت آینه. «آخه مگه داریم میریم عروسی ؟» محمد همینطور که سوییچ و بیمه ی ماشینو از رو جاکفشی بر میداره ، غرغرشو میزنه و از در میزنه بیرون ، « زود بیایا ! » نگین و امیرحسین مث همیشه دارن سر اتاق دعوا میکنن، که کی اول بره بیرون تا اون یکی لباسشو عوض کنه ؛ خوشبختانه با جیغ نگار ، طبق معمول امیر با دندونای رو هم فشرده میاد بیرون تا نگین لباسشو اول بپوشه.

  3. «اتوبان آ8 حدفاصل کارلسروهه تا اشتوتگارت ، 8 کیلومتر ترافیک. در طول ترافیک با حوصله و توجه برانید ، چون با توجه به فصل ، حیوانات دارن از جاده عبور می کنن . در طول مسیر پلیس و اداره راه راهنمای شما هستند. روز آفتابی زیبا و آخر هفته ی شادی داشته باشید.» آنه میگه :« خیلی زشته دیر میرسیم.» توبیاس آروم از پارکینگ میپیچه بیرون و میگه : «عب نداره ، هوا خوبه. »

  4. محمد ایندفعه یه بوق طولانی میزنه ، بعد 3-4 بار بوق زدن و نیومدن نگار و بچه ها ؛ محمد کلافه دستشو میزاره رو بوق و یه سیگار روشن میکنه. امیر میدووه پایین . «مامانینا کوشن پس ؟ »  «نگین جلوی آینه بود ، مامان داشت کفش می پوشید.»  «یه بار نشد سر موقع بیان» محمد یکم گاز میده به ماشین و صدای ابی رو زیاد تر میکنه
    «وقتی رسید آهو هنوز نفس داشت ،
    داشت هنوزم بره هاشو می لیسید ،
    وقتی رسید قلبی هنوز تپش داشت ،
    اما اونم چشمه ای بود که خشکید»

  5. توبیاس سرعتشو کم کرد ، از 60  رسوند به 30 . خیابون کایسر منطقه ی 30 کیلومتر سرعته . یولیا سرشو گذاشته روی شکم آنه و داره صدای داداششو می شنوه. آنه یه لبخندی میزنه ، توبیاس رو نگاه می کنه و یاد دانشگاه می افته . روزی که بعد 3 ماه تابستون که پیش مامانشینا تو استراسبورگ فرانسه رفته بود ، با 3 تا چمدون برگشته بود آلمان و توی ایستگاه قطار مرکزی کارلسروهه ، دسته ی چمدونش شکست. کل کتابای آشپزی فرانسوی که برای کلاس چِف وِگنار آورده بود توی ساک سنگینی می کرد. تو فکر چه کنم چه کنم بود که توبیاس جوان اومد جلو. «این بلا سر من زیاد اومده ، از بس کتابای مکانیک زیاده!» توبیاس خنده کنان خم شد و سر چمدونو گرفت : «شما ام دانشجویید ؟ » آنه ماریه که هول شده بود ، طرف دیگه ی چمدون رو بلند کرد و گفت : « دانشجو ؟ آره آره . نه نه ! فقط برای یه دوره ی  آموزشی آشپزی اومدم. اگر اسمشو دانشجویی می زارید. » آنه دقیق یادش بود که توبیاس وقتی اولین بار که دعوتش کرد به اتاقش و براش گراتن مرغ و بادمجون فرانسوی درست کرد ، عاشق آنه شد. به بهونه ی غذاهای خوشمزه ی به قول توبیاس ، بهترین چِف فِغانس ، میومد پیش آنه. تا اینکه ماه 6 ام تصمیم گرفتن با هم زندگی کنن. یک سال و نیم بعدش هم که توبیاس رسما از آنه تقاضای ازدواج کرد ، درست 11هم ماه نوامبر (11) سال 2011. با صدای آژیر آمبولانس آنه هم از خیالات در میاد. توبیاس هم مثل همه ی ماشین ها به سرعت راهنمای راست رو میزنه و سمت راست اتوبان کاملا متوقف می شه . آمبولانس با 90 تا سرعت از کنار بی ام و میگذره.
  6. «باز صدر ترافیکه.» محمد رو فرمون می کوبه و میگه : «احمق فکر کرده مردم با یه اتوبان 2 طبقه بهش رای میدن. باش تا صبح دولتت بدمد.»
    «  بریم از فرعی های کاوه بریم ؟ » نگار محمدو نگاه میکنه و منتظر جوابه. محمد میپیچه تو بریدگیه کاوه شمالی.
    «قلب تو قلب پرنده
    پوستت اما پوست شیر
    زندون تن و رها کن
    ای پرنده پر بگیر »
    محمد صدای ابی رو بلند تر می کنه و با صدا ، پاشو بیشتر رو گاز فشار میده. سر اندرزگو ، مث همیشه شلوغه. محمد پاشو می زاره رو ترمز ، 90 ، 50 ، 20 … پراید آروم آروم دم  سپر ماشین جولویی آروم میگیره. محمد دوروبرو یه دید میزنه ، یاد 5-6 سال پیش می افته که یه بار  با حسام و رفیقش مازیار ، که یه آزرای جدید خریده بود، با هم مجردی پاشدن اومدن اندرزگو … ساعت 4 صبح که رسید خونه ، وقتی رفت تو رخت خواب ، با نگار سر اینکه کجا بوده یه دعوای حسابی کردن. یادش اومد چقدر باباش بهش می گفت «این دختره وصله ی تو نیست. » اما محمد که از سال دوم دانشگاه که انتقالی گرفته بود به رودهن ، با نگار دوست بود ، حالا می خواست تو سال پنجم رشته ی آی تی ، بره خواستگاریه نگار. نه هیچکس دیگه ، فقط نگار ! با رد شدن از اندرزگو ، تو کوچه پس کوچه ها ترافیکم نیست ، 60 ، 80 ، 100 …

  7. توبیاس محکم ترمز می کنه ،یه سگ پریده وسط خیابون. بی ام و آروم چند متریه سگ شفرد آلمانی وایمیسه ، یه پیرزن سریع میاد ، سگ رو به قلاده میبنده و شروع می کنه به عذرخواهی کردن. سر یولیا که برعکس رو پای آنه نشسته بود آروم خورده بود به شیشه و ریز و کوچولو اشک میریخت.
    « سلام ، روز آفتابیتون بخیر ، لطفا گواهینامه و کارت ماشین رو بدید. » پلیس که سر همون چهارراه وایساده بود به توبیاس میگه.  آنه همینطور که داره سر یولیا رو میماله ، برگ جریمه رو از توبیاس میگیره و نگاه میکنه : 80 یورو ، نشستن کودک در صندلی جلو.

  8. محمد محکم ترمز می کنه . یه آدم پریده وسط خیابون.  مطمئنا می خوره بهش … فرمونو میپیچونه. ولی دیر شده… ته ماشین به پسر تقریبا 22 ساله میگیره و پرتش می کنه تو جوب.  پرایدم به اولین درخت کوچه ی سلیمی نه نمیگه و با 70 تا سرعت میخوره به چنار 70 ساله . صدای آژیر آمبولانس میاد ، اما دیگه خیلی دیر شده ، نگار و نگین ، دیگه نفس نمی کشن… صدای ناله ی پسر جوان بلند میشه .

روزنامه ی زوددویچ : تلفات 8 هزار نفری تصادفات سالانه برای آلمان فاجعه بار است.

روزنامه همشهری : فشار خودروسازان برای مهلت 2 ساله برای نصب ایربگ و ترمز ای بی اس، پلیس راضی شد.

ویکیپدیا : ایران با دارا بودن 23 هزار کشته در سال ، صدر جدول کشته شدگان تصادفات را به خود اختصاص داده.